تراموا، شاخص شهرهای پیشرفته جهان
فست تریپ: فست تریپ: در صورتیکه معضل آلودگی هوا و ترافیک شهری زندگی مردم را در بیشتر کشورهای جهان مختل کرده، مسئولان و کارشناسان، راه اندازی و استفاده از «تراموا» را که در بعضی از کشورها نیز قدمتی چندساله و کارنامه ای موفق دارد، به عنوان چاره ای دراین زمینه سفارش می کنند.
به گزارش فست تریپ به نقل از ایسنا، تراموا یا واگن برقی نوعی قطار شهری است که واگن های آن روی ریل هایی که در خیابان تعبیه شده اند، حرکت می کنند. واگن های تراموا بطور معمول از قطارهای عادی و حتی متروها سبک تر و کوتاه تر بوده و برای حمل مسافر نیز مورد استفاده قرار می گیرند. ترامواها می توانند حتی بین شهرهای بزرگ و کوچک و کشورها نیز تردد کنند و این را یکی از مزایای این وسیله نقلیه دانسته اند.
امروزه بیشتر قطارشهری ها بوسیله شاخک برق رسان از برق استفاده می کنند؛ اگر لازم باشد این قطارشهری ها ممکنست از دستگاه های قدرت بسیاری بهره گیرند. دیگر انواعی از قطاربرقی هم هستند که سوخت شان «نفت گاز» است و بیش از آنها در مسیرهای میان شهر و روستاها استفاده می شود؛ انواعی نیز وجود دارند که با بنزین، گاز، اسب و قاطر حرکت می کنند.
اولین گونه های قطاربرقی با به کارگیری حیوانات باری به حرکت درمی آمدند. اولین قطاربرقی که در سال ۱۸۰۷ در انگلیس شروع به کار کرد ابتدا از اسب برای کشیدن واگن بهره می برد اما بعد از چندی اسب ها با موتور بخار و سپس با موتور برقی جایگزین شدند.
تراموا با قاطر، «هیوستون» در ایالات متحده آمریکا، دهه ۱۸۷۰ فاصله میان ظهور واگن های بخار تا واگن های برقی چندان زیاد نبود. در سال ۱۹۲۹ واگن های برقی بسیار بزرگ با ۱۰۶ صندلی، جایگزین واگن های بخار شدند. هر چند بنظر می رسد ریل های تراموا در آمریکا قبل از اروپا توسعه یافتند، چونکه آسفالت خیابان ها در شهرهای آمریکا برای حرکت اسب ها چندان مناسب نبود.
تراموا از سیستم های رایج حمل و نقل عمومی شهری همگانی در شهرهای کوچک و متوسط شمرده می شود که با بهره گیری از انرژی الکتریکی روی یک مسیر ریلی حرکت می نماید. قطارهای یک تا سه واگنه این سیستم در راه خود مسافران را در ایستگاه های مشخص سوار و پیاده می کنند.
به دلیل خصوصیات ویژه این سیستم همچون سهولت دسترسی، ایمنی و راحتی، این سیستم ریلی جذابیت خاصی بین برنامه ریزان حمل و نقل شهری و مردم داشته و از نظر سادگی تکنولوژی، اجراء اداره و هزینه کمتر راه اندازی و بهره برداری نسبت به سایر سیستم های ریلی، مورد توجه بوده و می باشد. همین طور انعطاف پذیری تراموا مشابه سیستم اتوبوس شهری و وسایل نقلیه موتوری و شخصی بوده و از سیستم هایی است که مسئولان و مجریان شهری از آن استقبال نموده و بیش از هر سیستم دیگر ریلی در شهرهای دنیا از آن استفاده شده است.
در سالهای اخیر خیلی از کلانشهرهای جهان که روزی با آلودگی هوا دست و پنجه نرم می کردند، توانسته اند با گسترش و توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی، استفاده از خودروی شخصی را کاهش داده و گام بزرگی در کاهش آلاینده های هوا و همین طور ترافیک در معابر شهری بردارند. مکزیکو سیتی، لندن، پاریس، سئول، نیویورک، بوگوتا و آکرا همچون این شهرها هستند.
هم اکنون تراموا در خیلی از شهرهای اروپا، آسیا، آمریکای شمالی و جنوبی، آفریقا و اقیانوسیه استفاده می شود.
تراموا در تهران
باتوجه به مزایای این وسیله حمل و نقل عمومی، در تهران نیز از موضوع راه اندازی تراموا استقبال شده و در دست بررسی می باشد.
در همین راستا، احمد صادقی درباره ی برگزاری نشست هم اندیشی اعضای شورای اسلامی شهر تهران با محوریت طرح راه اندازی تراموا گفته است: در این نشست مشاوران، طرح مطالعاتی که در سطح داخلی و بین المللی در رابطه با بحث شبکه حمل و نقل عمومی شامل ریلی و غیر ریلی انجام شده را مطرح نمودند و به سوالات اعضا پاسخ دادند.
عضو شورای شهر تهران اضافه کرد: در این نشست قرار بر این شد، طرح در اختیار «کمیسیون تخصصی معماری و شهرسازی شورای اسلامی» قرار بگیرد و این کمیسیون با مشاورین، جلسات مختلفی داشته باشد و در نهایت یک جلسه هم اندیشی بین نخبگان و متخصصین حوزه حمل و نقل و ترافیک تشکیل و نقطه نظرات درباره ی طرح داده شود.
او در آخر با اعلان اینکه در کل همه اعضا از موضوع تراموا استقبال کردند و کلیات موضوع را تایید کردند، اشاره کرد: با اینحال اعمال نقطه نظرات تخصصی نیاز به وقت و جلسات بیشتری دارد. همین طور در جلسه برمبنای مطالعات انجام شده پیرامون مطالبی چون هم مسیر بودن تراموا با «بی.آر. تی» و این که کدام یک از خطوط پیشنهادی برای اجرای این طرح ها در اولویت است نیز بحث شده و اعضا، نقطه نظرات خودشان را مطرح نمودند و قرار شده است که در جلسات بعدی این مباحث و موارد تکمیل شود.
بزرگ ترین شبکه تراموا در دنیا بزرگ ترین شبکه تراموا در تمام دنیا در شهر «ملبورن»، مرکز ایالت «ویکتوریا» در استرالیا قرار گرفته که از مه سال ۲۰۱۷ گسترش پیدا کرد و با ۲۵۰ کیلومتر طول، ۴۹۳ تراموا، ۲۴ مسیر و ۱۷۶۳ ایستگاه، گسترده ترین شبکه تراموا را دارد. در ملبورن، تراموا به عنوان دومین وسیله حمل و نقل عمومی پس از قطار به حساب میاد و از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۸ میلادی تقریباً بیش از ۲۰۰ میلیون سفر با آن انجام شده است.
بزرگ ترین شبکه تراموا در تمام دنیا در شهر «ملبورنِ» استرالیا تولید شده است به نوشته نشریه «ریشومانا»، تراموا در این شهر از سال ۱۸۸۵ فعال بوده و خط تراموای الکترونیکی این شهر از سال ۱۸۸۹ راه اندازی شد و پس از بسته شدن در سال ۱۸۹۶ بار دیگر در سال ۱۹۰۶ بازگشایی شد.
تراموا، وسیله ای مهم در شبکه حمل و نقلِ کشورهای مختلف ۱- ژنو (سوئیس)
تراموا در شهر ژنو که شهری بدون مترو هم هست یکی از مهم ترین شبکه های حمل و نقل عمومی بشمار می رود و بطور معمول در بیشتر قسمت های شهر ایستگاه دارد و شما مجبور نیستید که مسیر زیادی برای سوار شدن آن طی کنید یا این که مثل لوازم حمل و نقل دیگر ساعت ها در ترافیک شهری بمانید.
۲- آمستردام (هلند)
دوچرخه و تراموا معمول ترین وسیله های حمل و نقل در آمستردام به شمار می روند. شبکه تراموای این شهر ۱۵ خط و ۵۰۰ ایستگاه دارد. در آخر باید اضافه کرد که تراموای آمستردام در سال ۱۸۷۵ آغاز به کار کرده و برقی شدن آن نیز به سال ۱۹۰۰ باز می گردد.
۳- استانبول (ترکیه)
تراموای استانبول احیانا اولین تجربه خیلی از ایرانیها در مواجه با این سیستم حمل و نقل است؛ شهر استانبول وسعت زیادی دارد که این وسعت زیاد، توسعه حمل و نقل عمومی در این شهر را ضروری می کند. این تراموا که در سال ۱۹۹۲ تاسیس شده دارای سه خط، ۶۵ ایستگاه و ۴۱.۶ کیلومتر طول است.
تراموای استانبول از محورهای پرترافیک این شهر عبور می کند و موجب کاهش ترافیک در این کلانشهر شده است. همین طور این ترموا از مسیر مقاصد گردشگری پرطرفدار این شهر عبور می کند و دسترسی به این محل ها برای گردشگران را تسهیل کرده است.
۴- سان فرانسیسکو (آمریکا)
واگن های کابلی یکی از شناخته شده ترین خاصیت های شبکه تراموای سان فرانسیسکو می باشند. این واگن ها در سال ۱۸۷۳ وارد شهر شدند تا به ساکنان برای جابجایی در بخش های مختلف شهر کمک کنند. تعداد اندکی از واگن های کابلی که از آن روزها باقی مانده امروز چهره یادگارهای تاریخی به خود گرفته اند.
۵- لیسبون (پرتغال)
شبکه تراموای لیسبون نیز مانند سایر کشورهای جهان فعالیت خودرا با اسب و در سال ۱۸۷۳ شروع کرد. ۲۸ سال بعد و در سال ۱۹۰۱ اولین تراموای برقی آغاز به کار کرد و امروزه این شبکه از پنج خط که همگی برقی هستند، تشکیل شده است. از میان این پنج خط، تراموای شماره ۲۸ یکی از مشهورترین آنهاست که خود یک جاذبه توریستی نیز بشمار می رود.
مزایای تراموا از کاهش ترافیک و آلودگی تا ظرفیت بالای جابه جایی مسافر حرکت چرخ های فولادی روی ریل های فولادی حدود یک هفتم، اصطکاک کمتری از چرخ های لاستیکی روی آسفالت دارند و بدین سبب آلودگی کمتری برای حمل بار با وزن یکسان ایجاد می نماید.
یکی از خاصیت های تراموا قدرت جابجایی زیاد مسافر و نزدیکی ایستگاه های آن به یکدیگر است. بعلاوه در تراموا برای تعویض سریع مسافر درهای ورودی بسیار و با عرض زیاد قرار داده شده اند. از نقاط مثبت دیگر تراموا تعبیه صندلی کم و فضای زیاد برای ایستادن برای مسیرهای نزدیک و به عکس صندلی بیشتر برای نشستن و فضای کمتری برای ایستادن در مسیرهای طولانی می باشد.
از آنجا که آلودگی صوتی به یکی از معضلات زندگی شهری بدل شده است، تراموا دراین زمینه در مقایسه با اتوبوس های موتوری صدای کمتری تولید می کند. هر چند نباید فراموش کرد که استفاده از محورهای ثابت می تواند موجب لغزش بین چرخ و ریل در پیچ ها شده و صدا تولید نماید.
از حیث ظرفیت، تراموا گنجایش بیشتری در مقایسه با اتوبوس دارد از همین رو بسته به زمان کاربری با افزودن و کاستن از تعداد واگن ها و بدون نیاز به تغییری در تعداد راننده، می توان ظرفیت آنرا کم و زیاد نمود.
طبق مطالعات سازمان تحقیقاتی حمل و نقل بهینه در انلگیس، تراموا به علت حرکت در سطح زمین، نیاز به تهویه اضافی مانند آن چه در تونل های مترو نیاز است، ندارد. این امر به خودی خود موجب صرفه جویی در مصرف سوخت می شود. ضمن این که در تراموا خبری از پله های برقی موجود در ایستگاه های مترو هم نیست.
تراموای ساحلی بلژیک در نزدیکی «اوستنده» اگر بخواهید از مناظر در راه لذت ببرید، تراموا پیشنهاد بهتری است. چونکه دید بسیار دلپذیرتری نسبت به مترو که در داخل تونل حرکت می کند، دارد.
ایمنی تراموا در مقایسه با مترو در هنگام بروز حریق بسیار بالاتر است و در نتیجه، دسترسی نیروهای امدادی به مصدومان نیز آسان تر است.
برای خیلی از مسافران، سهولت دسترسی به ایستگاه های تراموا، یکی از عوامل محبوبیت آن محسوب می شود. این ایستگاه ها چون در خیابان هستند و مانند ایستگاه های مترو نیاز به عبور از پله برقی و رفتن به دل زمین ندارند، مورد استقبال بیشتر مسافران قرار می گیرند.
به علت کنترل شتاب و ترمز، راحتی سفر در تراموا از اتوبوس بالاتر است.
تراموا در مقایسه با اتوبوس در نقطه استفاده خود دودی ایجاد نمی کند.
تراموا در کدام قاره جهان بیشتر استفاده می شود؟ * قاره آسیا
تراموا در آسیا در آغاز قرن بیستم ساخته شد ولی بین اواسط تا اواخر دهه ۱۹۳۰ رو به افول نهاد. دهه ۱۹۶۰ نقطه پایان غالب بودن این وسیله نقلیه عمومی بود که منجر به بسته شدن بیشتر شبکه های اصلی شد و وسایل، تجهیزات و خطوط ریل بصورت قراضه جهت بازیافت فروخته شدند. اما هنوز تعدادی از خطوط اولیه در هنگ کنگ و ژاپن درحال فعالیت هستند. با اینحال در سالهای اخیر، تمایل جدیدی به استفاده از تراموا با سیستم های مدرن در ژاپن، چین، کره جنوبی و هندوستان به وجود آمده است.
* قاره اروپا
در خیلی از شهرهای اروپا بیشتر زیر ساخت های تراموا در نیمه قرن بیستم از دست رفت اما نه در مقیاس و بزرگی نقاط دیگر جهان مثل آمریکای شمالی. بیشتر کشورهای اروپای شرقی سیستم تراموای خودرا حفظ نمودند. در مقابل، تعدادی از شهرهای اروپای غربی درحال ترمیم و بازسازی، گسترش و نوسازی خطوط قدیمی تراموای خود هستند. همین طور خیلی از شهرهای اروپای غربی درحال ساخت خطوط جدید تراموا هستند. از سال ۱۹۸۰ میلادی تغییر محسوس و مثبتی در استفاده از تراموا در اروپا گزارش شده که حاکی از استقبال عمومی و علاقه مندی به این وسیله نقلیه ریلی است. این تغییر روند ناشی از سیاست های جدید شهر سازی و ترافیک است که در اروپا (همینطور در آمریکا و استرالیا) اتخاذ شده است بدین سان که در طراحی شبکه شهری، خصوصاً در مراکز و هسته شهرها سطح مورد استفاده برای خودرو های شخصی کاهش و در عوض سطح مورد استفاده برای تراموا، دوچرخه و پیاده رو بالا رفته است.
یکی از موفق ترین مدلها در حمل و نقل ریلی در شهرها از سال ۱۹۸۰ میلادی در آلمان به اجرا درآمده است. بدین سان که در شهر «کارلسروهه»، سیستم تراموای شهری که در داخل شهر و در سطح خیابان حرکت می کرد را به خطوط ریل راه آهن دولتی آلمان متصل نمودند و بدین سان محدوده حمل و نقل شهری را تا دورترین نقاط در حومه شهر زیاد کردند. واگن های جدیدی ساخته شد که قادر هستند از دو سیستم برق راه آهن دولتی آلمان و همین طور سیستم برق ویژه تراموا تغذیه نمایند و بدین سان از هزینه جدید برای ریل گذاری نیز خودداری گردید. حالا مسافران تراموا می توانند از خطوط راه آهن جهت دسترسی به شهرهای اطراف استفاده نمایند.
در استانبول ترکیه تراموایی که «زیتین بورنو» را به «کاباتاش» وصل می کند، ۱۴ کیلومتر طول دارد که شامل ۲۴ ایستگاه است که علاوه بر استفاده عمومی برای رفتن به خیلی از نقاط توریستی از آن استفاده می شود. زمان طی مسیر از نخستین ایستگاه تا آخرین ایستگاه این خط حدود ۴۲ دقیقه است. تراموایی که از سال ۱۹۹۲ با ماشین های مدرن و در مسیری استاندارد به کار گرفته شد، «سیرکجی» را به «توپکاپی» وصل می کند. این خط در مارس ۱۹۹۴ از انتهای توپکاپی به زیتین بورنو و از آوریل ۱۹۹۶ از سیرکجی به «امینونو» گسترش پیدا کرد.
* قاره آفریقا
تنها تراموایی که در آفریقا جهت وسیله نقلیه عمومی استفاده می شود در «رباط»، پایتخت مراکش به راه افتاده است. یک شرکت خارجی برنده قراردادی برای عملیات ساخت، تعمیر و نگهداری تراموا که رباط را به «صالح» وصل می کند، شده است. پروژه تراموا ناشی از تمایل دولت برای ایجاد یک وسیله نقلیه عمومی جایگزین بین این دو شهر بوده است. ساخت این تراموا به مدت چهار سال به درازا کشید و در ۲۳ مه سال ۲۰۱۱ به راه افتاد. هزینه اجرای این پروژه ۸۰۰ میلیون درهم برآورد شده است. طول این مسیر ۱۹ کیلومتر است که از دو خط تشکیل شده و دارای ۳۱ ایستگاه است.
همین طور یک ناوگان از ۲۵ قطار در این دو خط در حرکت خواهند بود و ۱۸۰ هزار مسافر را در روز جابه جا می کنند. در طول مدت ساخت و ساز این پروژه، در حدود ۴۰۰۰ شغل جدید به وجود آمده بود و در زمان بهره برداری ۱۰۰۰ شغل به وجود آمده است. سرعت این تراموا ۲۰ کیلومتر در ساعت است.
* آمریکای شمالی و جنوبی
در آمریکای شمالی تراموا را واگن خیابانی Streetcar می نامند. این واگن ها در بیشتر شهرهای آمریکای شمالی در نیمه قرن بیستم به دلیلهای مالی، تکنولوژی یا اجتماعی برچیده شدند. اما در خیلی از شهرها از قبیل «بوستون»، «فیلادلفیا»، «سان فرانسیسکو» و «تورنتو» هنوز این خطوط فعال می باشند.
با گرایش جدیدی در دهه ۱۹۸۰، در برخی از شهرهای آمریکا واگن های خیابانی را برگرداندند. تعداد بیشتری از شهرها قصد استفاده از این وسیله را دارند و درحال برنامه ریزی جهت استفاده از آن هستند.
تورنتوی کانادا هم اکنون بزرگترین سیستم تراموا در آمریکای شمالی را از نظر طول خط و ظرفیت مسافر دارا است. این تنها سیستم واگن خیابانی موجود در کاناداست.
در آمریکای جنوبی، «بوئنوس آیرس» در آرژانتین دارای وسیع ترین شبکه تراموا در جهان بوده است که وسعت آن به ۸۵۷ کیلومتر می رسیده اما بیشتر آن در ضمن دهه ۱۹۶۰ به نفع اتوبوس برچیده شد. با این وجود، حالا مجدداً تراموا به این شهر بازگشته است.
* قاره اقیانوسیه- استرالیا و نیوزیلند
در استرالیا تراموا به طور گسترده فقط در شهر ملبورن و در حد محدودتری در «آدلاید» استفاده می شود. سیدنی نیز مجدداً در سال ۱۹۹۷ استفاده از تراموا را شروع نمود.
وسایل حمل و نقل عمومی در جهان به گزارش فست تریپ به نقل از ایسنا، بر طبق برآوردهای انجام شده از وضعیت کلی بهره مندی از مزایای حمل و نقل عمومی (تراموا، مترو و...) در شهرهای بزرگ اروپایی و همین طور در ایالات متحده، شهرهای انگلیس از این حیث در میان کشورهای ثروتمند غربی در ضعیف ترین شرایط قرار دارند.
این مطالعه که از طرف «فایننشیال تایمز» انتشار یافته همین طور نشان میدهد که آمریکا هم پیش از انگلیس قرار دارد و در میان این کشورها از نظر وضعیت حمل و نقل عمومی جایگاه بالایی ندارد. با اینحال شهرهای دانمارک و آلمان جایگاه مطلوب تری را به خود اختصاص داده اند.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب