بررسی و مقایسه تهران با دیگر شهرها در زمینه شرایط زندگی افراد مسن؛
ضرورت ارتقای زیست شهری سالمندان
به گزارش فست تریپ بر مبنای یك نظرسنجی از شهروندان تهرانی ۵۸ درصد پاسخگویان معتقدند وعیت پیاده روهای شهر برای رفت و آمد افراد مسن مناسب نمی باشد.
به گزارش فست تریپ به نقل از مهر، نظرسنجی شهرداری تهران از شهروندان نشان داده است كه شهر برای سالمندان هنوز با استاندارد مطلوب فاصله دارد. بر طبق این نظرسنجی، ۵۸ درصد پاسخگویان معتقدند كه وضعیت پیاده روهای شهر برای رفت و آمد افراد مسن مناسب نمی باشد. در مقابل، ۴۲ درصد معتقدند كه پیاده روها برای افراد مسن مناسب می باشد. نظر پاسخگویان در مورد وضعیت پیاده روهای شهر برای سالمندان: نامناسب و خیلی نامناسب تا حدودی مناسب مناسب و خیلی مناسب نمی دانم ۵۷.۸ درصد ۲۵.۵ درصد ۱۶.۱ درصد ۰.۶ درصد اهمیت نتایج چنین نظرسنجی از آن روی حائز اهمیت می باشد كه با معكوس شدن هرم سنی و جمعیتی در كشورمان، هشدارهایی نسبت به سالمند شدن جمعیت كشور بیشتر از هر زمان دیگری در رسانه ها شنیده می شود. مساله ای كه با كاهش نرخ باروری خانواده كه به تعبیری از آن بعنوان نرخ جایگزین هم یاد می شود، بیشتر از همه مسؤلان كشور را به فكر واداشته است. آنها به تشویق فرزندآوری و ترویج سیاست های آن می اندیشند اما با اینحال هم اكنون هم جمعیت قابل توجهی از شهروندان را سالمندان می سازند آمارهای دقیق رسانه ها و مراكز پژوهشی نشان داده است این میزان به سرعت در حال افزایش می باشد. همین مساله نشان داده است كه لازم است كه در شهر هم برای سالمندان فكری جدی شود. فكری برای رفت و آمدشان، فكری برای اوقات فراغتشان و به تعبیری برای زیست شهری این شهروندان هم امكانات لازم را فراهم نمود و هم برنامه كوتاه مدت و دراز مدت مناسبی اندیشید. بررسی وضعیت آماری در كشورهای مختلف نشان داده است كه كشورهایی كه در راه توسعه قدم برمی دارند بیشتر از دیگران به این مسئله اهمیت می دهند و به منظور زندگی شهروندان سالمند خود اندیشیده اند. نروژ در صدر به گزارش وبسایت كوآرتز جمعیت افراد كهنسال در جهان هر ساله با افزایش همراه بوده است و علت اصلی آن هم افزایش طول عمر افراد است. تا سال ۲۰۵۰، تعداد كل افراد سالمند روی كره زمین به ۲ میلیارد نفر خواهد رسید و این معادل ۲۰ درصد از جمعیت كل جهان است. مردم بالای ۶۰ سال نیازهای اجتماعی، اقتصادی و پزشكی متفاوتی با كودكان و بزرگسالان دارند. به همین دلیل، كشورهای مختلف الان در تلاش هستند با ایجاد تغییراتی، خویش را با نیازهای افراد كهنسال سازگار كنند؛ اما هنوز معلوم نیست این كشورها چگونه می خواهند این كار را انجام دهند. بررسی ها نشان داده است كه برخی كشورها در این حوزه كارهای مفیدی كرده اند. یك راه ساده برای انجام این كار این است كه به كشورهایی كه هم اكنون این تغییرات را در جهت نیازهای افراد كهنسال بوجود آورده اند، توجه گردد. به صورت مثال چند سال پیش، یك گروه از محققان از آمریكا و سنگاپور به همراه مؤسسه «شبكه تحقیقاتی جامعه پیری» ۱۸ كشور مختلف را بر مبنای «شاخص جامعه پیر» طبقه بندی كردند. در این لیست، كشورها بر مبنای چگونگی و میزان پشتیبانی از جمعیت سالخوره رتبه بندی شده اند. كشور نروژ توانست بالاترین رتبه را از نظر توجه به نیازهای افراد سالخورده از آن خود كند. ژاپن و تعطیلی روز سالمند در بعضی كشورها سالمندان جایگاه ویژه ای دارند و آنها احساس سرخوردگی ندارند. پایگاه marieclaire.co.uk هم در اینباره به نقش ژاپن اشاره نموده است. در این كشور نخستین دوشنبه ماه سپتامبر روز سالمند است. سالمندان در این روز تعطیلند و خانواده با آنها جشن می گیرند و نوه ها به آنها هدیه می دهند. از این گذشته، زادروز ۶۰ و ۷۰ سالگی هر ژاپنی، ویژه ترین روزهای زندگی اوست. فرهنگ چینی اما چین؛ بررسی ها نشان داده است قوانین این كشور به نفع سالمندان نوشته شده است. و برای زیست شهری شان طبیعتاً با این قوانین باید درست اندیشیده باشند. از عبور و مرور آنها گرفته تا مراكزی به منظور زندگی آنها. در این كشور بر مبنای قانون جوانان باید مرتباً به سالمندان خانواده خود سر بزنند. مهم نیست چقدر دلمشغولی داشته باشند یا مسافت بین منزل آنها و والدین طولانی باشد. سرزدن به سالمندان وظیفه ای است كه نباید در آن كوتاهی كنند وگرنه سروكارشان با قانون است.
به نظر می رسد در سرای محلاتی كه مربوط به شهرداری است هم می توانیم محلی را برای نگهداری سالمندانی كه احتیاج به كمك دارند پیشبینی نماییم. همینطور می توان نام مناسبی هم برای آن گذشت همچون" سرای فرهیختگان، یا به صورت مثال سرای افتخارآمیزان" ما با این شرایط می توانیم "احساس مفید بودن" یا "عدم احساس درماندگی" را در سالمندان تقویت نماییم
در سنگاپور هم مانند چین، قانون به نفع سالمندان است. در این كشور، سالمندی كه احترام و توجه لازم را از جوان دریافت نكند، می تواند از او به دستگاه قانونی شكایت و وی را جریمه كند. آینده دنیا آمارهای رسمی اما احساس خطر را به همه گوشزد می كند. پیشبینی می شود كه جمعیت افراد ۶۰ سال و بالاتر، در سال ۲۰۵۰، بیشتر از دو برابر شود. در واقع در كمتر از ۴۰ سال دیگر، جمعیت سالمندان (۶۰ سال به بالا) به بیشتر از یك پنجم جمعیت كل جهان خواهد رسید. بنابراین، بررسی این مورد اهمیت دارد كه وضعیت زندگی سالمندان، در هر یك از كشورها، به چه نحوی است. در بین ۲۰۰ كشور دنیا در سال ۲۰۱۵ میلادی، ۱۰۲ كشور در بین جوامع جوان قرار داشتند به این معنا كه كمتر از ۱۰ درصد از جمعیت آنها بالغ بر ۶۰ سال سن داشتند و ۵۲ كشور در حال پیر شدن بودند. جوامع در حال پیر شدن جوامعی هستند كه سهم افراد بالاتر از ۶۰ سال در آنها بین ۱۰ تا ۱۹ درصد است و ۴۵ كشور هم پیر نامیده می شدند به این معنا كه ۲۰ تا ۲۹ درصد از كل جمعیت ساكن در این كشورها بیشتر از ۶۰ سال سن داشتند و در نهایت تنها یك كشور بسیار پیر بود و بالغ بر ۳۰ درصد از ساكنانش بیشتر از ۶۰ سال سن داشتند. از مناسب سازی در تهران برای سالمندان چه خبر؟ درحالی جمعیت سالمندان در حال افزایش می باشد كه به نظر می رسد شهر چندان آمادگی میزبانی از شهروندان سالمندش را ندارد با وجود اینكه اقداماتی برای مناسب سازی فضاهای شهری شده است امابر اساس یك نظر سنجی كه اخیراً از شهروندان تهرانی درباره وضعیت شهر تهران به منظور زندگی سالمندان انجام شده است، خیلی از تهرانی ها اعتقاد دارند كه تهران از نظر امكانات و شرایط لازم به منظور زندگی سالمندان مناسب نمی باشد. بر طبق این نظرسنجی ۵۸ درصد پاسخگویان معتقدند كه وضعیت پیاده روهای شهر برای رفت و آمد افراد مسن مناسب نمی باشد. در مقابل، ۴۲ درصد معتقدند كه پیاده روها برای افراد مسن مناسب می باشد. سرای فرهیختگان؛ چاره ای مناسب برای معضلی حیاتی سطح رفاه سالمندان در شهر های مختلف دنیا متفاوت می باشد، علیرضا علیزاده، جامعه شناس، استاد دانشگاه و محقق و پروهشگر اجتماعی در این رابطه گفت واقعیت این است كه با بالارفتن بهداشت و گسترش مسائل مربوط به پیشگیری های مراقبتی، سالمندی در كشورها در حال گسترش است. امروز سالمندان حدود ۱۰ درصد جمعیت كشور ما را می سازند و در سال ۱۴۲۰ پیشبینی می شود این درصد به حدود ۲۶ درصد برسد. به تعبیری برای رسیدن به آن نقطه، كه خیلی هم با آن فاصله نداریم حدود یك چهارم جمعیت كشور را سالمندان می سازند. وی در پاسخ به این سؤال كه آیا اطلاعی از آمار رشد بالای جمعیت سالمندان و نرخ رشد آن دارید یا خیر، اظهار داشت: نرخ رشد جایگزین سالمندی امروز به ۳.۶۲ رسیده است در حالیكه نرخ رشد جمعیت در كشور حدود ۱.۲۴ است و این تفاوت نشان داده است كه رشد سالمندی با این اختلاف زیاد در حال افزایش می باشد و این اخطار وجود دارد كه هرچه سریعتر باید برای این مسئله فكری كرد. باید شرایط زندگی در شهر را برای این افراد بهتر از قبل فراهم نمود. كه این لازمه اش مدیریت صحیح است. علیزاده در پاسخ به این سؤال كه شما چه خصوصیت هایی را در سالمندان می بینید كه اگر برای آن طراحی ویژه ای نشود جامعه سالمندی را با مشكل جدی مواجه می كند؟ اظهار داشت: سالمندان زود مریض می شوند. داروهایشان گران است و معمولاً دارای فقط یك بیماری نیستند بنا بر این حركت این افراد در شهر با مشكلاتی رو به رو است. خصوصاً این افراد در پیاده روها با مشكلاتی رو به رو هستند كه باید برای آن فكر جدی شود و به آن عمل شود. از سویی دیگر لازم است برای استراحت این افراد در سطح شهر، صندلی هایی خاص طراحی شود. همینطور پیاده روهایی كه سطح شیب دار زیادی دارند هم برای این افراد نامناسب است. یا برخی پیاده روها برای رفت وآمد عابران از لحاظ میزان افرادی كه می توانند عبور كنند مناسب نمی باشد و تنگ است.
ما در آینده با پدیده ای رو به رو می شویم كه نگهداری سالمندان برای فرزندانشان سخت می شود و گاهی سالمندان خویش را در محیط های عمومی مثل پارك ها و یا بازارها رها می كنند. همینطور مساله دیگر مساله "درگذشت" بعضی از این افراد است كه خیلی فجیع خواهد بود چونكه خانواده آنها در كنار بزرگان شان نخواهند بود. شاید وقتی از مرگ این سالمندان با خبر شوند كه مدت زیادی از آن گذشته باشد.
وی در ادامه اظهار داشت: ما در گذشته هیچ فضای زیست شهری را برای سالمندان در نظر نگرفته بودیم. علیزاده در ادامه به مساله معماری شهری اشاره نمود و تاكیدكرد: معماری و طرح های معماری ما معمولاً برای افراد خانواده اصلی شكل گرفته است و طبیعتاً سبب می شود كه سالمندان بیشتر از گذشته برای زیست شهری شان گرفتار مشكل شوند. این استاد دانشگاه در ادامه با تاكید بر این مساله كه در جمع دانشجویان فارغ التحصیل دانشگاه زنجان سخنرانی داشته ام و موضوعاتی را هم در اینباره با آنها طرح كرده ام اظهار داشت: ما در نقشه های شهرسازی و معماری منازل و در پلن های مربوطه به بحث سالمندان باید دقت نماییم. امروز با علایم و نشانه های بالینی افزایش سالمندی رو به رو شده ایم. وی در پاسخ به این سؤال كه شما بعنوان استاد جامعه شناسی، صدمه های اجتماعی مساله افزایش سالمندی را در فضای شهری را چگونه ارزیابی می كنید اظهار داشت: ما در آینده با پدیده ای رو به رو می شویم كه نگهداری سالمندان برای فرزندانشان سخت می شود و گاهی سالمندان خویش را در محیط های عمومی مثل پارك ها و یا بازارها رها می كنند. همینطور مساله دیگر مساله "درگذشت" بعضی از این افراد است كه خیلی فجیع خواهد بود چونكه خانواده آنها در كنار بزرگان شان نخواهند بود. شاید وقتی از مرگ این سالمندان با خبر شوند كه مدت زیادی از آن گذشته باشد. وی با اشاره به ضرورت فرهنگ سازی برای احترام به سالمندان و رعایت زندگی راحت تر آنها هم اظهار داشت: من با همراهی دانشگاه خوارزمی كاری را برای شهرداری انجام می دادم كه مربوط به برنامه ریزی فرهنگی است. در واقع باید گفت همانطور كه ما برای كودكان مهدهایی را فراهم نموده ایم، به نظر می آید در سرای محلاتی كه مربوط به شهرداری است هم می توانیم محلی را برای نگهداری سالمندانی كه احتیاج به كمك دارند پیشبینی نماییم. همینطور می توان نام مناسبی هم برای آن گذشت همچون" سرای فرهیختگان، یا به صورت مثال سرای افتخارآمیزان" ما با این شرایط می توانیم "احساس مفید بودن" یا "عدم احساس درماندگی" را در سالمندان تقویت نماییم. این شرایط در حالی است كه هم نگهداری این افراد در خانه سالمندان پرهزینه است، كهریزك هم كه اشباع شده شده است. با این روش ما كمك زیادی به سالمندان خواهیم كرد.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب